İstanbul Modern Sinema, 23 Nisan- 3 Mayıs 2015 tarihleri arasında “Ressam ve Resim: Mehmet Güleryüz Retrospektifi”ne paralel bir film programı sunuyor.
Ressam ve resim ilişkisini inceleyen, tarihte iz bırakmış ressamların iç dünyalarına, özel hayatlarına bakan, resmin sanatsal referanslarından satış pratiğine çeşitli unsurlarını ele alan filmler hem ressamların korku ve tutkularını hem de yaşadıkları dönemin sanatla ilişkisini yansıtıyor.
Seçkide öne çıkan filmler arasında, Mike Leigh’in empresyonizm akımının öncülerinden J.M.W. Turner’ın hayatından bir kesiti anlattığı, Timothy Spall’un geçen yıl Cannes’da “En İyi Erkek Oyuncu” ödülüyle değerlendirildiği “Bay Turner” (Mr. Turner), 1950’li yıllarda çizdiği kendine has iri gözlü çocuk tablolarıyla tanınan Amerikalı ressam Margaret Keane’in eşiyle yaşadığı güç mücadelesini konu edinen, Amy Adams’a Altın Küre’de “En İyi Oyuncu” ödülünü kazandıran Tim Burton’ın “Büyük Gözler” (Big Eyes), yarım kalmış bir tablonun dünyasında geçen Fransız animasyonu “Mutluluğa Boya Beni” (Le Tableau) yer alıyor.
“Ressam ve Resim” başlıklı programda ayrıca, prömiyerini bu yıl 65. Berlin Uluslararası Film Festivali’nde yapan, Gustav Klimt’in “Adele Bloch-Bauer’in Portresi I” adlı yapıtından esinlenen “Altınlı Kadın”; Piere-Auguste Renoir’in hayatının son yıllarında, ona son kez modellik yapan Andrée Heuschling ile ilişkisinin anlatıldığı Gilles Bourdos’dan “Renoir”; Maurice Pialat’ın yönettiği, Van Gogh’un yaşamının son 67 gününü ele aldığı ve Jacques Dutronc’un 17. César Ödülleri’nde “En İyi Erkek Oyuncu” ödülünü kazandığı “Van Gogh”, Andrei Tarkovsky’nin 15. yüzyıl orta çağ ressamlarından olan Andrei Rublev’in hayatını anlattığı “Andrei Rublev”; Rönesans ressamlarından Pieter Bruegel’in yapıtından esinlenen “Değirmen ve Haç”, yönetmen Fernando Colomo’nun sanat tarihinin en ünlü hırsızlık olayından esinlendiği “Picasso Çetesi”, “İran’ın Picasso’su” olarak tanınan ressam Bahman Mohasses’in son günlerini yansıtan “Fifi Mutluluktan Haykırıyor” başlıklı belgesel gösterime sunulacak.
ALTINLI KADIN (WOMAN IN GOLD), 2015
İngiltere, ABD | DCP, Renkli, 109’ | İngilizce
Yönetmen: Simon Curtis
Oyuncular: Ryan Reynolds, Helen Mirren, Katie Holmes
Yahudi bir kadın olan Maria Altmann, İkinci Dünya Savaşı’nda terk etmek zorunda kaldığı Viyana’ya mülteci olarak geçirdiği altmış yılın ardından geri döner. Amacı, teyzesinin bir portresi olan ve zamanında Naziler tarafından el koyulmuş, Gustav Klimt imzalı tabloyu geri almaktır. Maria Avusturya hükümeti ile geçireceği bu zorlu mücadele boyunca, geçmişindeki birçok sırrı ortaya çıkaracak ve ailesiyle ilgili gerçekleri öğrenecektir. Klimt’in “Adele Bloch-Bauer’in Portresi I” adlı yapıtından esinlenen film, prömiyerini bu yıl 65. Berlin Uluslararası Film Festivali’nde yaptı.
BÜYÜK GÖZLER (BIG EYES), 2014
ABD, Kanada | DCP, Renkli, 106’ | İngilizce
Yönetmen: Tim Burton
Oyuncular: Amy Adams, Christoph Waltz, Danny Huston
Walter Keane, eşi Margaret’in çizdiği özgün iri gözlü çocuk tablolarını satış stratejisi adına kendi resmetmiş gibi yaparak kitlelere ulaştırmaktadır. İkna ve pazarlama kabiliyetlerinin sayesinde Keane hem büyük bir servet kazanmakta hem de tabloların şöhreti giderek artmaktadır. Yaptığı tabloların hiçbirine kendi imzasını atamayan Margaret ise bir yandan bu sahtekarlığı gün yüzüne çıkarmak için elinden geleni yapacak bir yandan da kocasının baskılarıyla mücadele edecektir. 1960’lı yılların en büyük sahtekarlıklarından birinin anlatıldığı ve dönemin sanat dünyasında kadın olarak var olmanın zorluklarına değinen film, gerçek bir hayat hikayesi. Film, Amy Adams’a Altın Küre’de “En İyi Oyuncu” ödülünü kazandırdı.
BAY TURNER (MR. TURNER), 2014
İngiltere, Fransa, Almanya | DCP, Renkli, 150’ | İngilizce
Yönetmen: Mike Leigh
Oyuncular: Timothy Spall, Paul Jesson, Dorothy Atkinson
Mike Leigh son filminde , 19. yüzyılda empresyonizm akımının öncülerinden olmuş İngiliz ressam J.M.W. Turner’ın son 25 yılını beyazperdeye taşıyor. Film, sanatçının yapıtlarının üretim sürecine odaklanırken hem babası, çocuklarının annesi ve hizmetçisiyle olan şaşırtıcı ilişkilerinden bahsediyor hem de dönemin Londrası’nın ekonomisini, yaşam tarzı ve kültüründeki değişimlerin bir panoramasını sunuyor. J.M.W. Turner’a beyazperdede hayat veren Timothy Spall, geçen yıl Cannes’da “En İyi Erkek Oyuncu” ödülünü kazandı ve film dört dalda Akademi Ödülleri’ne aday gösterildi.
RENOIR, 2012
Fransa| DCP, Renkli, 111’ | Fransızca
Yönetmen: Gilles Bourdos
Oyuncular: Michel Bouquet, Christa Theret, Vincent Rottiers
Côte d’Azur, 1915. Tablolarında kadınların duygusallığını ön plana çıkarmasıyla tanınan, empresyonist ressam Pierre-Auguste Renoir eşinin kaybını üzerinden atamamışken, oğlu Jean Renoir da ağır yaralı bir şekilde savaştan döner. Ansızın ortaya çıkacak genç ve hayat dolu bir kadın ise, baba ve oğula ilham kaynağı olup yeniden hayata dönmelerini sağlayacaktır. Piere-Auguste Renoir’in hayatının son yıllarında, ona son kez modellik yapan Andrée Heuschling ile ilişkisinin anlatıldığı film, 39. César Ödülleri’nde dört dalda aday oldu.
MUTLULUĞA BOYA BENİ (LE TABLEAU), 2011
Fransa| 35mm, Renkli, 76’ | Fransızca
Yönetmen: Jean-François Laguionie
Seslendirenler: Jean Barney, JB Blanc, Steve Blum
Esrarengiz bir sebepten ötürü bir ressam, tablosunu yarıda bırakıp kayıplara karışmıştır. Tabloda resmedilerek hayat bulan, üç farklı sınıftan üç insan ise, yarım kalan yapıtı tamamlamak ve hayatlarına dengeyi getirmek için zorlu bir yolculuğa çıkarak yaratıcıları olan ressamın izini sürmeye başlayacaklardır. Çizilmiş tabloların içerisinde geçen bu animasyon, insan eliyle yaratılan hiyerarşik düzendeki bir evrene denge getirmeye çabalayan karakterlerin mücadelesini resmediyor.
VAN GOGH, 1991
Fransa| Blu-ray, Renkli, 158’ | Fransızca
Yönetmen: Maurice Pialat
Oyuncular: Jacques Dutronc, Alexandra London, Bernard Le Coq
Yönetmen Maurice Pialat, Van Gogh’un yaşamının son 67 gününü ele alıyor. Van Gogh’un kardeşi Theo, ressamın en ünlü yapıtlarından “Dr. Gachet’ın Portesi”ne konu olan doktoru Paul Gachet ve kızı Marguerite’le ilişkisine yakından bakan film, Van Gogh’un değişen toplum dinamiklerine karşı oluşan psikolojik durumundaki dalgalanmaları da gözler önüne seriyor. Filmde Van Gogh’u oynayan Jacques Dutronc bu rol ile 17. César Ödülleri’nde “En İyi Erkek Oyuncu” ödülünü kazandı.
ANDREI RUBLEV, 1969
Sovyetler Birliği| Blu-ray, Siyah – beyaz, 205’ |Rusça, İtalyanca, Tatarca
Yönetmen: Andrei Tarkovsky
Oyuncular: Anatoly Solonitsyn, Ivan Lapikov, Nikolai Grinko
Andrei Tarkovsky’nin 15. yüzyıl orta çağ ressamlarından olan Andrei Rublev’in hayatını anlattığı film, Rusya’nın orta çağ dönemini detaylı bir şekilde filme alıyor. Dinin, politik anlaşmazlıkların ve baskıcı bir rejimin sanatçıların üzerindeki etkilerine de değinen film, tarihi bir karakter portresi çizerek dönemin Rusyası’na eleştirel bir dille yaklaşıyor. 1969 yılında çekilen ve Cannes Film Festivali’nde Sinema Yazarları Ödülü’nü kazanan film, Sovyet Birliği’nde sansüre uğrayarak ancak 1971 yılında gösterime girebildi.
FIFI MUTLULUKTAN HAYKIRIYOR (FIFI AZ KHOSHHALI ZOOZE MIKESHAD), 2012
Iran, ABD, Fransa| Blu-ray, Renkli, 96’ | Farsça
Yönetmen: Mitra Farahani
Oyuncular: Bahman Mohasses
“İran’ın Picasso’su” olarak tanınan ressam Bahman Mohasses’in son günlerine tanık olduğumuz bu belgeselde, iki sanatçının ondan son bir tablo yapması için verdiği mücadeleler ile ressamın hayatından birçok anıyı ve sırrı kendi kelimeleriyle dinliyoruz. İsmini kendisinin en çok sevdiği ve hiçbir zaman yanından ayırmadığı tablosundan alan film, provakatif kimliğiyle bilinen ressamın ölümünden hemen önce çekildi ve sonrasında ancak tamamlanabildi.
DEĞİRMEN VE HAÇ (MŁYN I KRZYŻ), 2011
Polonya, İsveç| DCP, Renkli, 92’|İspanyolca, İngilizce
Yönetmen: Lech Majewski
Oyuncular: Rutger Hauer, Charlotte Rampling, Michael York
Filmin esin kaynağı, Rönesans ressamlarından Pieter Bruegel’in 1564 tarihli, Hz. İsa’nın kendi çivileneceği hacı kurgusal olarak Flaman topraklarında taşımasını konu alan “Calvary Alayı” adlı yapıtı. Yapıtta tasvir edilen beş yüze yakın karakterin o anki durumunlarından skeçlere yer veren film, tamamen tablonun sıra dışı dünyasının içinde geçiyor. Filmin prömiyeri 2011 Sundance Film Festivali’nde yapıldı.
PICASSO ÇETESİ (LA BANDA PICASSO), 2012
İspanya| HDCam, Renkli, 101’|Fransızca
Yönetmen: Fernando Colomo
Oyuncular: Stanley Weber, Louise Monot, David Coburn
1911, Paris. Rönesans döneminin önde gelen ressamlarından Leonardo da Vinci’nin en önemli yapıtı “Mona Lisa” ile birlikte birçok İber heykeli, Louvre müzesinden esrarengiz bir şekilde çalınmıştır. Yetkililer ise Pablo Picasso ve şair arkadaşı Apollinaire’i şüpheli olarak gözaltına almışken, bir çetenin Fransa’daki tüm müzelere vurgun yapacağı söylentisi tüm şehri harekete geçirir. Yönetmen Fernando Colomo’nun sanat tarihinin en ünlü hırsızlık olayından esinlendiği film, Paris’in bohem hayatını beyazperdeye yansıtan eğlenceli bir dönem komedisi.
