TRT tarafından ilk kez 2009 yılında, Türk belgeselciliğinin gelişmesine katkıda bulunmak ve nitelikli belgesel filmlerin seyirciyle buluşmasını sağlamak amacıyla ulusal düzeyde ve “TRT Belgesel Film Yarışması” adıyla düzenlenen “TRT Belgesel Ödülleri”, 2010 yılında kapsamı genişletilerek uluslararası bir kimlik kazandı.
Amatör ve profesyonel belgesel filmcileri desteklemek, yerli-yabancı belgeselcileri buluşturan bir platform oluşturmak amacıyla düzenlenen yarışma 2010’dan bu yana uluslararası ve ulusal olmak üzere iki ana kategoride; ulusal yarışma ise öğrenci filmleri ve profesyonel olarak iki alt kategoride düzenleniyor.
Ulusal kategori ile belgeselde yaratıcı yaklaşımları teşvik etmek ve desteklemek hedefleniyor.
Bu bölümde, önceki yıllarda geleceğin belgesel yönetmenlerinin yetişmesine katkı ve motivasyon sağlamak üzere oluşturulan amatör kategori, hedef kitlenin netleştirilmesi amacıyla 2015 yılında öğrenci filmleri kategorisine dönüştürüldü.
Uluslararası kategoriyle ise; nitelikli belgesel filmlerin hem salonlarda hem de ekranlarda seyirciyle buluşmasını sağlamak, deneyim paylaşımı sağlamak üzere yerli-yabancı belgeselcileri buluşturmak ve uluslararası platformlarda alan profesyonelleri ile işbirliğine zemin hazırlamak amaçlanıyor.
Belgesel sinemayı izleyiciyle buluşturmak
Belgesel sinemayı destekleme ve teşvik etme misyonunun belgesel sinemanın izleyiciyle buluşma mecralarını çoğaltmayı da kapsadığı yaklaşımıyla pek çok alana yayılmış çalışmalar gerçekleştirildi.
Ödül alan belgesellerin “yayın hakkının süreli alınması” uygulaması ile “Ödüllü Belgeseller Kuşağı” kapsamında TRT ekranlarından daha fazla izleyiciyle buluşmaları sağlanmaktadır. “Ödüllü Belgeseller DVD”si ile kişisel kütüphanelere kalıcı eserler kazandırılmaktadır. “TRT Belgesel Günleri” etkinlikleri ile interaktif nitelikte yönetmen söyleşili salon gösterimleri yapılmaktadır.
TRT Belgesel Günleri
TRT Belgesel Günleri, TRT Belgesel Ödülleri’nin etkinlik ve final haftası olarak ilk kez 2010 yılında gerçekleştirildi. İlk yıl programında; yarışmada finale kalan filmlerin salon gösterimleri, yönetmen söyleşileri, ödül töreni ve gala gecesi yer aldı.
Finalist film gösterimlerine sonraki yıllarda açılış filmi özel gösterimi, TRT belgesellerinin gösterimleri, yarışma dışı özel gösterimler, onur ödülü özel gösterimi, panel /konferans / sunum, açık hava konseri ve sosyal etkinlikler eklenerek festival içeriği zenginleştirildi.
“Yarışma Dışı Özel Gösterim” bölümü ile, bir tema çerçevesinde dünyada üretilen önemli belgeselleri ve yönetmenlerini festivale dahil etmek amaçlandı. Her yıl farklı bir temanın belirlendiği “Yarışma Dışı Özel Gösterimler”, festivalimizin en çok ilgi gören ve ses getiren bölümlerinden birine dönüştü.
Önceki yıllarda Balkan Panorama, Savaş Panorama gibi temalara yer verilen bölümde bu yılın özel gösterim bölümü teması, dünya gündemiyle örtüşen bir biçimde “SAVAŞ ve ZORUNLU GÖÇ” olarak belirlendi.
Geri Sayım
Her yıl hedeflerini yükselterek yoluna devam eden TRT Belgesel Ödülleri’ne bu yıl 47 ülkeden 427 belgesel film başvurusu yapıldı.
Bu yıl sekizincisi düzenlenen yarışma, artık gelenekselleşen TRT Belgesel Günleri etkinlikleriyle 12 – 16 Mayıs 2016 tarihleri arasında İstanbul’da izleyicileriyle buluşuyor. TRT Belgesel Günleri, yerli – yabancı belgeselcileri buluşturan bir platform olma niteliğiyle belgesel severlerin merakla bekledikleri bir etkinlik olarak ülkemiz kültür-sanat ajandasındaki yerini pekiştiriyor.
Film gösterimleri
Finale kalan filmlerin yanı sıra dünyanın çeşitli bölgelerinden 50 civarında nitelikli belgesel filmin halka açık ve ücretsiz gösterimleri, 12 – 16 Mayıs 2016 tarihleri arasında İstanbul’da düzenlenecek TRT Belgesel Günleri çerçevesinde, yönetmenlerinin de katılımıyla gerçekleştirilecek.
TRT Belgesel Günleri etkinliklerine bu yıl Harbiye’deki TRT İstanbul Radyosu ve Notre Dame De Sion Fransız Lisesi salonları ile Beyoglu’ndaki Akbank Sanat ve Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi Salonları evsahipliği yapacak. Gösterimlerin yanı sıra yönetmenlerle söyleşiler, belgesel buluşmaları ve açık hava konserinin yer alacağı program ücretsiz olarak takip edilebilecek.
TRT Belgesel Günleri, etkinlikle eşzamanlı yapılacak olan final jürisi izleme ve değerlendirme çalışmalarının tamamlanmasının ardından, 16 Mayıs akşamı yapılacak Ödül Töreni /Gala Gecesi ile son bulacak.
Yarışma
Bu yıl 47 ülkeden 427 belgesel filmin katıldığı yarışmada, ulusal ve uluslararası kategori filmlerini iki ayrı ön eleme kurulu değerlendirdi. Kültür ve Turizm Bakanlığı temsilcileri ve BSB temsilcilerinin katılımlarıyla oluşan ön eleme kurulları çalışmalarını Şubat ayının sonunda tamamladı. Ön Eleme Kurullarının kararına göre; Ulusal Öğrenci Filmleri Kategorisinde 13, Ulusal Profesyonel Kategoride 12, Uluslararası Kategoride ise 12 eser finalde yarışmaya hak kazandı.
Yarışmada, ulusal profesyonel kategoride en iyi filme 40.000 TL, ulusal öğrenci filmleri kategorisinde ise 15.000 TL parasal ödül verilecek. Uluslararası yarışmanın en iyi film ödülü ise, 10.000 €.
Açılış filmi
TRT Belgesel Günleri’nin açılış filmi, Emmy ödüllü yönetmen Mani Y. Benchelah’ın “Sürgün: Çocuk Mültecilerin Günlükleri” belgeseli. İngiltere, Lübnan, İsviçre ortak yapımı olan film, Lübnan’da yaşayan mülteci çocukların hikayelerini kendi ağızlarından etkileyici bir yalınlıkta anlatıyor. Filmin yönetmen katılımlı herkese açık gösterimi ise 14 Mayıs Cumartesi günü Akbank Sanat Gösterim Salonu’nda.
Özel Gösterim: Savaş ve Zorunlu Göç
TRT Belgesel Günleri yarışma dışı gösterimlerinin özel dosyası bu yıl savaş ve zorunlu göç temalı belgeselleri konu alıyor. Panorama adı verilen bu bölümdeki filmler, dünyanın gündeminde bir numaraya yükselen “sığınmacılar” konusuna farklı coğrafyalardan farklı bakışlar sunarken savaşların yol açtığı bu trajediyi çeşitli boyutlarıyla etkileyici bir şekilde ele alan, bu yüzden de son yılların en çok ilgi gören filmleri arasından seçildi. Panorama gösterimleri ve yönetmenlerle söyleşiler 14 Mayıs’ta Akbank Sanat Merkezi’nde ve 15 Mayıs’ta Tarık Zafer Tunaya Kültür Merkezi Salonu’nda takip edilebilir.
Ödül Töreni ve Gala Gecesi
Organizasyonda heyecan 16 Mayıs gecesi doruğa çıkacak. TRT Tepebaşı Stüdyoları’nda yapılacak olan gala gecesi ve ödül töreninde Enbe Orkestrası sahne alacak ve gecede tüm ödüller sahiplerini bulacak.
Tören TRT kanallarından izlenebilecek ve ödül alan belgeseller, yıl boyunca TRT’nin çeşitli kanallarında izleyicisiyle buluşmaya devam edecek. 8.TRT Belgesel Ödülleri ve TRT Belgesel Günleri ile ilgili program ve diğer ayrıntılı bilgiler, www.trtbelgesel.com adresinden takip edilebilecek.
Ödüller
Uluslararası Yarışma :
En İyi Film Ödülü: 10.000 (Onbin) Avro
Özel Ödül : 7.500 (Yedibinbeşyüz) Avro
Özel Ödül : 5.000 (Beşbin) Avro
Ulusal Yarışma :
Profesyonel Kategori :
En İyi Film Ödülü: 40.000 (Kırkbin) TL
Özel Ödül : 30.000 (Otuzbin) TL
Özel Ödül: 20.000 (Yirmibin) TL
Öğrenci Filmleri Kategorisi :
En İyi Film Ödülü: 15.000 (Onbeşbin) TL,
Özel Ödül : 10.000 (Onbin) TL
Özel Ödül : 5.000 (Beşbin) TL
