Halit Karaata’nın yeni kitabı Kubrick’in Şifreleri’ni, konuk yazarımız Serkan Fırtına inceledi…
Oyuncu, yönetmen, öğretim üyesi Halit Karaata, çocuk oyunlarından sonra sinema incelemesi “Kubrick’in Şifreleri”ni de Sıfırdan Yayınları / Sinema Dizisi bünyesinde okuyucularla buluşturdu. Sıkı takipçilerinin Tiyatro Gazetesi’nde yer alan harika yazıları ile tanıdığı Karaata, ayrıca televizyon dizileri, sinema filmleri ve tiyatro sahnelerinde de sıklıkla görülen bir isim.
Yapıtına sanat konusunda açımlayıcı ve ufuk açıcı bir giriş yazısı ile başlayan Karaata; bilmece ile sanatın ilişkisini irdeleyerek, neden Kubrick’i incelemek istediğinin şifrelerini veriyor.
Sinemanın dahi yönetmenlerinden birisi olarak nitelendirilen Stanley Kubrick, sinemaya ilgi duyan herkesin görmezden gelemeyeceği bir isim. “Korku”, “savaş, “kara komedi” ve “bilim kurgu” gibi birbirinden önemli türlerde gezinen Kubrick; ele aldığı karakterlerin derinliği, yarattığı olay ve durumların etkileyiciliği ile sinema incelemecilerinin vazgeçemediği bir isim olarak önemini fazlasıyla koruyor. Çok katmanlı ve anlamlarla örülü; her karesinde bir bilmece yaratan Kubrick filmleri, onun sinemasına ilgi duyanlar için uçsuz bucaksız bir okyanus olma işlevini koruyor. Yeter ki dalmaya hazırlanın!
Kubrick’in Şifreleri’nin, ağır akademik bir dille oluşturulmuş bir yapıt olmaması, okunabilirliğinin rahat ve anlaşılır olmasını doğuruyor. Karaata, biyografik bir roman gibi sürdürüyor çalışmasını. Her filmin kendi “özgün” yolculuğunu ve birbirleriyle olan ilişkilerini resmediyor. Kitap boyunca Kubrick’in hayatına, film çekimlerine dair anekdotları “açık” bir şekilde paylaşıyor. Akademik veya ideolojik bir sınırlandırma yaşamadığı için özgür bir yazarda, özgür ve sansürsüz bir Kubrick incelemesi okumuş olma fırsatını yaşıyoruz.
Ele alınan tüm filmler üzerine yoğun bir araştırma süreci yapıldığı belli olan çalışmada, Kubrick’in sinemasının gelişim çizgisi tüm boyutlarıyla analiz ediliyor. Konu aldığı filmleri fotoğraf kareleri üzerinden inceleme altına alan ve göstergebilimsel anlamlandırmalara pencere açan Karaata, bu konuda da ince bir işçilik çıkardığını ortaya koyuyor. Kubrick’in yedinci sanata, “fotoğraf”tan gelen bir usta olmasından dolayı, Karaata’nın incelemesini bu yönde gerçekleştirmesi, yapıtı başarılı kılan ayrı bir özellik olarak öne çıkıyor.
Karaata, film incelemelerini tamamladıktan sonra; “Kubrick Üzerine Yorumlar” başlığı altında, sanatçıya olan bakışın farklı örneklerini sunmayı da ihmal etmiyor.
Kubrick’in Şifreleri, sinema öğrencileri ve meraklıları dışında, sinema-felsefe, sinema-psikoloji; sinema sosyoloji ve sinema-göstergebilime ilgi duyan herkesin okuyabileceği kaynak kitap niteliğinde bir çalışma.
Halit Karaata, Kubrick’in Şifreleri, Sıfırdan Yayınları, 2015, 408 s.
Konuk Yazar: Serkan Fırtına
