Pera Film, Yarına Notlar sergisinden ilhamla hazırladığı Kayıp Sayfalar Anıtı başlıklı seçkiyi çevrimiçi olarak izleyiciye sunuyor. Kolektif hafızadan yola çıkarak çözümden düğüme, belgeleme pratiğinden yaratıcılığa uzanan 9 deneysel kısa filmin yer aldığı program, 7 Mart’a kadar Pera Müzesi web sitesinden ücretsiz izlenebilir.
Suna ve İnan Kıraç Vakfı Pera Müzesi Film ve Video Programları, Yarına Notlar sergisi kapsamında deneysel filmlerden oluşan Kayıp Sayfalar Anıtı seçkisini çevrimiçi ortamda izleyicilerle buluşturuyor. Independent Curators International (ICI) [Uluslararası Bağımsız Küratörler] oluşumunun hazırladığı sergi, küresel bir çağda sanatın kolektif hafızanın inşasındaki rolünü ele alırken; film programı, kolektif hafızadan yola çıkarak çözümden düğüme, belgeleme pratiğinden yaratıcılığa uzanan 9 deneysel filme yer veriyor. Ünlü İranlı şair Forough Farrokhzad’ın (Füruğ Ferruhzad) tek filmi Ev Karadır, restore edilmiş kopyasıyla Türkiye’de ilk kez Pera Film izleyicisiyle buluşuyor. Video sanatçısı Bill Viola, deneyimin algısal ve bilişsel yapılarını aşma arzusuna hitap eden Hafıza Yüzeyleri ve Zihinsel Dualar adlı video serisi ile; Amerikalı bağımsız yönetmen ve yapımcı Ephraim Asili ise Afrika diasporasını mercek altına alan beş filmlik serisi Diaspora Süiti ile programda yer alıyor.
Şiir gibi bir belgesel
İran’ın protest şairi Forugh Farrokhzad’ın imzasını taşıyan Ev Karadır, İran Yeni Dalga sinemasının öncülerinden sayılıyor. Türünün ilklerinden olan bu kısa belgesel, Baba Baghi isimli küçük bir köydeki cüzzamlı kolonisi sakinlerinin gündelik hayatlarını beyaz perdeye taşıyor. Farrokhzad’ın İncil ve Kur’an-ı Kerim’den alıntıları kendi şiirleriyle harmanladığı Ev Karadır, birbirini izleyen, güçlü siyah-beyaz kareler ile deforme olmuş bedenleri kendi güzellikleriyle gözler önüne seriyor. Türkiye’de ilk defa restore edilmiş kopyasıyla gösterilen belgesel, köy sakinlerinin gündelik hayatlarının bir parçası haline gelen acıları, umutsuzlukları, samimiyeti ve mutlulukları Farrokhzad’ın şairane anlatımıyla seyirciyle buluşuyor.
İnsan deneyimine farklı bir bakış
Video sanatının öncülerinden Bill Viola, doğum, ölüm, bilinç gibi temel insan deneyimlerini araştıran çalışmalarıyla tanınıyor. Yönetmen, bu deneyimin algısal ve bilişsel yapısını aşma arzusuna hitap eden üç çalışmasını Hafıza Yüzeyleri ve Zihinsel Dualar isimli deneysel video serisinde bir araya getiriyor. Bu çalışmalardan Yaşam Çarkı gerçekliğin paralel doğası yani “uzayda birbirinden ayrı noktalarda gerçekleşen eşzamanlı olaylar”a odaklanırken, Kadir Gecesinden Sonraki Sabah, Kur’an-ı Kerim’de geçen, meleklerin Allah’ın kelamını müritlerine aktarmak için cennetten inmesini konu alıyor. Bir güvenin fototropik görme yetisine odaklanan Tatlı Işık ise ışığın baştan çıkarıcı etkisini vurguluyor.
Afrika diasporası mercek altında
Çalışmalarıyla uluslararası film festivallerinin ve sanat kurumlarının gösterim programlarında yer alan Ephraim Asili, Diaspora Süiti adlı beş filmlik serisinde Afrika diasporasını hem kişisel hem de küresel ölçekte mercek altına alıyor. Afrika diasporasında önemli yer tutan çeşitli bölgelerde çekilen ve yedi yılda tamamlanan film serisi, ortak bir coğrafi ve tarihi kökenin izini sürerken, ekrana taşıdığı manzaralarla çözümden düğüme, belgeleme pratiğinden yaratıcılığa uzanan bir yol çiziyor. Serinin ilk filmi Sahte Yollar, Harlem sokaklarında gezinen bir adam ile Etiyopya’nın şehir ve köylerindeki günlük yaşam arasında mekik dokuyor. Kişisel deneyim ve kolektif tarih ilişkisini araştıran American Hunger’da Amerikan fantezileri Afrikalıların gerçekleriyle karşı karşıya geliyor. Afrika diasporasının uluslararası kalesi Harlem ile Batı yarımkürede köleliği yasaklayan son şehir olan Salvador’da çekilen Binlercesi Gitti, ABD ve Brezilya’daki bu iki şehir arasında paralellikler kuruyor. Kindah, New York eyaletinin Hudson şehri ile İngiliz koloniciliğine karşı isyan eden kölelerin çabalarıyla bağımsızlığını kazanan Jamaika şehri Accompong’da geçiyor. Serinin son filmi Akışkan Sınırlar ise yönetmenin Afrika diasporasıyla olan bireysel ilişkisini irdeliyor.
Kayıp Sayfalar Anıtı programı, 21 Şubat – 7 Mart tarihleri arasında film.peramuzesi.org.tr adresinde çevrimiçi olarak yayınlanacak ve sadece Türkiye’deki izleyiciler tarafından izlenebilecek. Yasal düzenlemeler gereği, aksi belirtilmediği sürece tüm gösterimler +18 uygulamasına tabidir.
